Tusitala: Laura McKinney
Aso O Foafoaga: 5 Apelila 2021
Faafouga Aso: 16 Mae 2024
Anonim
A SIMPLE DISH WILL GO WITH FISH MEAT. HRENOVINA. COMEDY
Ata: A SIMPLE DISH WILL GO WITH FISH MEAT. HRENOVINA. COMEDY

Aʻo tatou pasia le afa-tausaga faʻailoga o le faʻamaʻi o le COVID-19, o le toʻatele o tatou o loʻo pipiʻi lava i le fale mo le tele o le aso. O lona iʻuga, atonu tatou te sili atu le faʻapalapala nai lo le mea e masani ai. Atonu tatou te matamata televise mo se taimi uumi, faigaluega i a tatou komepiuta, poʻo le faia o ni agafesoʻotaʻiga gaioiga e aofia ai vitio fonotaga. O lenei mea e mafai ona fesoasoani ia i tatou e tumau ai i fegalegaleaiga lautele, ae e atili ai ona fesoasoani i le sili atu sedentary olaga o le tele o tatou ua masani ai i le taimi o le faʻamaʻi.

Ole taua lea ole itu taua aua ole tausiga ole ola e le gata ile taua ile tino maloloina, ae mafai foi ona fesoasoani ile mafaufau.

A o tatou aʻoaʻo e uiga i le faiʻai, o le mea muamua taulaʻi masani lava ona aofia ai talanoaga o loʻo siʻomia ai neo ma faʻailo neilokimia e fesoasoani i vaega eseese o le malamalama e pei o le manatuaina, faʻatauaina, faia o filifiliga, ma isi taimi tatou te aʻoaʻo foʻi e uiga i le faʻafeiloaʻiga o faʻailo i ma mai eseʻese vaega o le tino. Peitaʻi, o se vaega e masani ona le amanaʻia lenei faʻaupuga, e pei lava o isi totoga i le tino, o le toto o se tasi lea o mea taua e faʻatauaina ai le soifua maloloina o le faiʻai. Pei o isi totoga, ole faiʻai e manaʻomia le okesene ina ia mafai ai ona ola lelei. O le mea moni, e ui lava o le faiʻai e faia sina laʻititi o la tatou tino i le mamafa, e manaʻomia e tusa o le tasi vaelima o le okesene na lafoina i totonu oo tatou tino.


Talu ai nei o manatu e taʻu mai ai o suiga i tausaga ole faiʻai ole faiʻai ma le malamalama e mafai ona suia ile faʻamalositino. E tusa ai ma le Scaffolding Theory of Cognitive Aging (STAC; Goh & Park, 2009), o le faʻamalositino e mafai ona fesoasoani i tagata matutua e faʻatino ni vaega o le faiʻai i ni auala fou, faʻaleleia atili ai a latou galuega faatino. O le faʻamalositino e ono fesoʻotaʻi ma le neurogenesis, poʻo le fanau mai o sela fou (Pereira et al., 2007), ma e fesoʻotaʻi ma le faʻasaoina o sela o faiʻai i vaega taua pei o le hippocampus (Firth et al., 2018). Lenei le tasi o sili taua vaega faiʻai mo manatua. O lenei suʻesuʻega faʻailoa mai o le masani ai e faʻatatau i le matua o tausaga ile faiʻai atonu e mafai ona faʻatelegese ile faʻamalositino, e ono aoga ile mafaufau. Ma o le mea moni, o le faʻamalositino e mafai foi ona fesoasoani e faʻamaloloina le tatou tino, faʻamautinoa a o tata o tatou fatu, o le okesene-o le toto e mafai ona fafagaina o tatou faiʻai.

I tua atu o le aʻafia faʻapitoa o le mafaufau, o le faʻamalositino e mafai ona avea ma se itu le aoga mo le malamalama e ala i le aʻafia o isi vaega o lo tatou olaga. E pei ona matou faʻamamafaina i le matou pou mulimuli, o le moe e taua tele mo lo matou malamalama lelei, ma faʻamalositino e iloa e faʻaleleia atili ai le lelei o le moe (Kelley & Kelley, 2017). O lona iʻuga, o le faʻamalositino e ono fesoasoani ia i tatou ia ausia ni mea taua o le moe e ala i le faʻavaivaia o le tino e maua ai le lelei o le moe. E le gata i lea, o le faʻamalositino e lauiloa e faʻaititia ai le mafatiaga, faʻanoanoaga, ma le popole (Mikkelsen et al., 2017), lea e mafai foi ona fesoasoani tuʻusaʻo i le mafaufau.


Ile taimi nei, atonu e mafaufau le toʻatele o tatou, "Ia oute le ola i se olaga ola" poʻo le, "Atonu ua fai si tuai mo aʻu." Laki, a lata mai nei meta-auiliiliga fautua mai e le o tuai tele ona pikiina se faʻamalositino masani. Faʻamalositino faʻatinoina i sili atu faʻatonutonu galuega ma manatua i soifua maloloina matutua tagata matutua (Sanders et al., 2019). Ma e oʻo lava i tagata matutua ua faʻamaonia i le mafaufau le atoatoa faʻaleagaina faʻaalia le alualu i luma i lo latou aotelega gafatia agavaʻa gaioiga puʻupuʻu taimi o faʻamalositino i luga o ni nai masina. Afai la o lea ua e faʻamalositino, e matua mataʻutia tele, ma lou lumanaʻi oe ono aoga; ae afai e te le o ola i se olaga ola, oe mafai ona amata i le aso ma selesele penefiti alualu i luma. O le mea taua o lou faʻavaeina o se faʻamalositino masani e mafai ona e tausia i le aluga o taimi.

E tusa ai ma faʻatonuga nei mai le Nofoaga Autu mo le Faʻataʻitaʻi ma le Puipuia o Faʻamaʻi (CDC), e tatau i tagata matutua ona taumafai e auai i le 150 minute o feololo o le aerobic gaoioiga ma le itiiti ifo ma le lua sauniga o maso-faʻamalosia gaioiga i vaiaso uma. E ui lava o le 150 minute i le vaiaso e ono foliga mai o se numera taufaafefe, pe a vaevaeina i ni tamaʻi fasi, o lenei sini e ono foliga mai e sili atu ona faigofie ona latalata i ai.


Mo se faʻataʻitaʻiga, afai tatou te auai i gaioiga faʻamalosi tino mo le 30 minute i le aso, o le a mafai ona tatou ausia le faʻamoemoega a le CDC pe a maeʻa aso e lima. Tatou te maua ai le lua aso atoa o malologa i le vaiaso atofaina. Pe, afai e sili ia, tatou mafai ona auai i le aerobic gaioiga mo le 50 minute i le aso ina ia mafai ona ausia le CDC taulaʻiga i le maeʻa ai o 3 aso. O le a tuua ai i matou i le fa aso e malolo ai, pe auai i faamalositino faʻamalosi maso.

Ioe, e iai foʻi isi faʻafitauli faigata e ono mafaufau iai aʻo taumafai e ausia lenei faʻamoemoe. Muamua, o le a le ituaiga o gaioiga faʻamalositino ua manatu e "feololo"? A o tatou agaʻi ina matutua, o le toʻatele o tatou atonu o le a lagona le tiga pe ua le toe feoaʻi nai lo tatou talavou. Lenei mafai faia faigata tele gaioiga. O le mea e lelei ai, e tusa ai ma le CDC, o gaioiga faʻamalositino faʻamalositino e aofia ai ni gaioiga ia, "e mafai ona e talanoa, ae le usuina upu o lau pese e te fiafia iai." E mafai ona aofia ai le savali saosaoa, moaina le vao, ma mo i matou e iai le faʻalavelave ile suilapalapa poʻo tulivae, ole tiʻetiʻe uila e mafai ona avea ma se isi filifiliga e sili atu. O isi auala mo i matou e iai le tua, suilapalapa poʻo tulivae tiga, e aofia ai vai vai aerobics vasega, poʻo aau taele i se vai taele.

Faʻafefea ona tatou ausia nei faʻamalositino sini i taimi o faʻamaʻi? Ole toʻatele o tatou e masani ona faʻataʻitaʻi i faletaʻalo poʻo le savali i le umi o avanoa i totonu e pei o mall poʻo maketi. O le faʻamamaina faʻale tino na atili ai ona faigata lenei mea, aua o nisi o lapoʻa i totonu e tapunia pe toʻatele foʻi tagata o loʻo faʻataʻamilo manuia.

O se avanoa lelei lea e alu ai i fafo! Talu ai ona o le tele o vaega o le atunuʻu ua amata ona toe amata ona faigaluega, o le vaveao i fafo gaioiga atonu o le auala sili lea e faʻamalositino ai a o faʻamalosi tino faʻamamao. Paka ma alaalafaga ala e sili nofoaga e auai i nei gaioiga. A o latalata mai le taumalulu, atonu tatou te manaʻomia e toe ave i totonu nisi oa tatou gaioiga. E ui lava e fai si fiu, fai lapisi i le potu malolo, poʻo le savali luga ma lalo o faasitepu i lo matou fale poʻo le fale mautotogi, mafai lava ona maua ai ia i tatou le tutusa aerobic penefiti pei o le savali i fafo po o se tele avanoa. O le taua iinei o le faʻatumauina le malosi ma le umi, e oʻo lava i totonu.

Atonu e manaʻomia ona tatou sogasoga, ae e oʻo foʻi ile faʻamaʻi, e mafai lava ona fai faamalositino ma faʻamalosia amioga maloloina. I le faia o lea, i se taimi puʻupuʻu, e mafai ona tatou faʻaleleia a tatou moe ma faʻatumauina o tatou uiga. Ma i se taimi umi, e mafai ona tatou tausisi i lo tatou iloa ma mafaufau i le soifua maloloina a o tatou matua.

Goh, J. O., & Park, D. C. (2009). Neuroplasticity ma le mafaufau matua: o le scaffolding teori o le matua ma le malamalama. Faʻaleleia neura ma neura, 27 (5), 391-403. faia: 10.3233 / RNN-2009-0493

Kelley, G. A., & Kelley, K. S. (2017). Faʻamalositino ma moe: o se faʻavasega iloiloga o muamua meta-suʻesuʻega. Tusi o Faʻamaoniga ‐ Faʻavae Faʻafomaʻi, 10 (1), 26-36. https://doi.org/10.1111/jebm.12236

Mikkelsen, K., Stojanovska, L., Polenakovic, M., Bosevski, M., & Apostolopoulos, V. (2017). Faʻamalositino ma le mafaufau maloloina. Maturitas, 106, 48-56. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2017.09.003

Pereira, A. C., Huddleston, D. E., Brickman, A. M., Sosunov, A. A., Hen, R., McKhann, G. M., ... & Small, S. A. (2007). O le olaola vavalalata o faamalositino-faʻaosoina le neurogenesis i le matua dentate gyrus. Taualumaga a le National Academy of Science, 104 (13), 5638-5643.

Sanders, L. M., Hortobágyi, T., la Bastide-van Gemert, S., van der Zee, E. A., & van Heuvelen, M. J. (2019). Faʻatino-tali fesoʻotaʻiga i le va o faʻamalositino ma le mafaufau galuega i tagata matutua ma le aunoa ma le mafaufau faʻaletonu le aoga: o se faʻavasega iloiloga ma meta-auiliiliga. PloS tasi, 14 (1), e0210036.

Mo Oe

O Se Faiaoga Faʻalilolilo

O Se Faiaoga Faʻalilolilo

I e fonotaga e 12- itepu mo e pele, na fai mai ai e ta i, "Moni lava ou te faafetai mo le ava malo i i loʻu olaga, aua ou te le i ai i lenei polokalama, na uia ai aʻu mo le lelei." I tuā i l...
Mafaufauga i kolisi mo talavou maualuga agavaʻa

Mafaufauga i kolisi mo talavou maualuga agavaʻa

Polokalama Mamalu a le Koli iPolokalama mamalu, i le mea moni, polokalama faʻapitoa i le tulaga iunive ite. E ui o le ulufale mai e fe ui uiaʻi lautele, o le tele o polokalame manaʻomia le maualalo AT...