Le Itu lautele o le nikotini
"O le lafoa o le ulaula o se mea sili ona faigofie i le lalolagi. Ou te iloa aua ua ou faia i le fiaselau o taimi . "—Mark Twain.
Aisea e tele ai faʻafitauli a tagata i le tuʻu o le ulaula?
E mautinoa lava o le poto masani o le faʻaaogaina o sikaleti o se tasi sili sili ona lauiloa lamatiaga soifua maloloina. O le mea moni, o faʻamaumauga o loʻo faʻailoa mai ai, o le aofaʻi o maliu e fesoʻotaʻi ma le faʻaaogaina o sikaleti i tausaga taʻitasi e sili atu nai lo maliu mai le HIV, faʻatagaina o fualaʻau faʻasaina ma le inu ava malosi, taʻavale faʻalavelave faʻafuaseʻi, ma le oti faʻamalosi. tuʻufaʻatasia . Faʻatasi ai ma le faʻateleina o le aʻafiaga o le tele o kanesa, faʻamaʻi fatu, maʻi suka, ma le anoanoaʻi o isi maʻi tuga, o le faʻaaogaina o le tapaa e fesoʻotaʻi foʻi ma le faʻaititia o le fanautama, o le le lava o le soifua maloloina, o le tele o le le auai mai galuega, ma le tele o le tau o le soifua maloloina.
E ui lava i nei mea moni o le soifua maloloina ua silafia lautele, e tasi lava le auiliiliga e uiga i le tapaa faʻaaogaina e manaʻomia le iloiloina: O le maualuga fai ma vaisu E tusa ai ma faʻamaumauga a le World Health Organization, e ova atu ma le piliona tagata ulaula i le lalolagi atoa (e aofia ai le 16 pasene o tagata Amerika uma). I le averesi, 75 pasene o tagata ulaula uma na lipotia le mananaʻo e faʻamavae i se taimi, e ui o le toʻatele tele mulimuli ane toe faʻamuli mulimuli ane.
I le taumafai ai ia malamalama pe o le a le mea ua fai ma fai ma masani le tagofia o le tapaa, na suʻesuʻe ai e le au suʻesuʻe le aʻafiaga o le nikotini ma isi vailaʻau o loʻo maua i le tapaa i luga o le faiʻai o le tagata. E mautinoa lava o loʻo iai faʻamaoniga o faʻailoa mai o le faʻaaogaina pea o le tapaa e mafai ona taʻitaʻiina ai i le faʻaletino ma le toʻesea o aʻafiaga e pei o mea e tutupu i isi mea o le mafaufau.
Ae pe ua lava lea e faʻamatala ai le mafuaʻaga ua faigofie ai ona toe solomuli tagata? O se fou meta-auiliiliga lomia faasalalau i le tusi o talaaga Faʻataʻitaʻiga ma le mafaufau Togafitiga finau e leai. Na tusia e Lea M. Martin ma Michael A. Sayette o le Iunivesete o Pittsburgh, o la latou suʻesuʻega iloilo le matafaioi e mafai ona faia e tagata lautele i le ulaula ma le uiga o lenei mea mo tagata o loʻo taumafai e faʻamuta.
E pei ona taʻua e Matini ma Sayette i le la iloiloga, o le nikotini na fai ma vaisu e le lava na o ia e faʻamatalaina ai le mafuaʻaga e faigata ai ona faʻamuta e tagata ulaula. E ui lava ina avanoa lautele nikotini fofo togafitiga, o le moni fua faatatau manuia mo le fesoasoani i tagata faʻamuta ulaula na agamalu i sili sili. E le gata i lea, o tagata ulaula masani e masani ona i ai le tele o faʻafitauli o le faʻamuta e pei o tagata ulaula masani - e ui lava latou te le o tagofia le tulaga o le nikotini e manaʻomia e maua ai le toʻesea o mea.
I tausaga ua tuanaʻi, sa suʻesuʻe atili ai le au suʻesuʻe i lagona ma aga masani o le faaaogaina o le tapaa ma le auala e mafai ai ona latou faamalosia le manaʻoga e ulaula mo le tele o tagata. Mo se faʻataʻitaʻiga, o suʻesuʻega faʻaalia ai o le ulaula e sili atu ona taatele i tagata o loʻo feagai ma faʻafitauli tau le va fealoaʻi pe ua le tagolima e le sosaiete. E aofia ai ma tagata o loʻo puapuagatia mai maʻi eseese o le mafaufau, e faʻalua ona ono ulaula faʻatusatusa i tagata e leai ni maʻi mafaufau.
O le ulaula e masani ona masani ai tagata o le falepuipui, o nofoaga o sikaleti ma tapaa ua avea ma tupe le faʻafesuiaʻi i le va o pagota. O le ulaula e faʻatele foi i tagata toʻaitiiti (e aofia ai ituaiga ma itupa laʻititi), faʻapea foʻi ma tagata e maualalo tulaga o aʻoaʻoga ma tulaga tau le soifuaga lautele. Ole tele o nei vaega le lelei foi o loʻo faʻaalia ai le maualuga o manaʻoga ole soifua maloloina, faʻapea foi ma le tau le manuia ile faʻamavae nai lo le lautele o tagata.
O leisi itu ua le amanaʻiaina e tagata suʻesuʻe e oʻo mai i le taimi nei, o le vaega a le ulaula a o faifaimea faʻatasi. Fai mai se suʻesuʻega i le 2009, a itiiti mai o le tasi vaetolu o sikaleti uma na ulaula e ulaina e tagata i tulaga lautele, ma o le tele o tagata ulaula, pe a vaʻaia isi tagata ulaula, e foliga mai latou te ulaina lava. Tusa lava pe a faʻatusatusaina tagata ulaula masani ia i latou e naʻo le ulaula i nisi taimi, o loʻo tumau pea le faiga lea.
I ni suesuega talu ai nei mai Peretania, e masani ona vaai tagata ulaula i fegalegaleaiga o se tasi o latou autu mafuaaga o le ulaula, o se mea e sili ona moni mo tagata ulaula i lalo o le 35 tausaga. faia i pati o se auala o le palu faʻatasi ma le motu o tagata.
E ui lava o lenei fesoʻotaʻiga i le va o le ulaula ma le feoaʻi o loʻo i ai ni mea mananaia e tutusa ma isi vailaʻau o loʻo fai ma vaisu, pei o le 'ava malosi ma le mariuana, e leʻo mautinoa lava le mafuaʻaga o loʻo i ai sea soʻotaga. Lenei aumaia ai i tatou i le ono matafaioi e mafai ai nikotini faʻamoemoeina ma toʻesea mafai faia i agafesootai gaioiga. I le latou meta-analysis, na suʻesuʻe ai e Martin ma Sayette ni suʻesuʻega se 13 e faʻataʻitaʻi ai le faʻaaogaina o le nikotini i le faitau aofai o tagata, e aofia ai ma tagata e le ulaula, e faʻamautinoa ai le aafiaga o amioga faʻaagafesootai i le nikotini. O suʻesuʻega na faʻaaogaina ai le tele o metotia eseʻese e faʻatonuina ai le nikotini i tagata o loʻo auai, e aofia ai le faʻaaogaina o le tapaa, nikotine, pulu o le isu, ma poloka o nikotini. O le agafesootai na fuaina e le mafai e piki ai ni aga faʻaagafesoʻotaʻi, pei o foliga vaaia, faʻaaogaina o fesoʻotaʻiga i totonu o le tagata ma komepiuta.
Faʻavae i luga o latou iʻuga, Martin ma Sayette mauaina malosi faʻamaoniga o le faʻaaogaina o le nikotini e fesoasoani e faʻamalosia ai le ola fealofani. E le gata na faʻamatalaina e tagata na aʻoaʻoina i latou lava o ni uo, sili atu ona faʻaaoga i fafo, ma le popole i le lautele pe a uma ona inuina le nikotini, ae o le faʻaaogaina o le nikotini na fesoasoani e faʻalauteleina le iloa o agafesoʻotaʻi ma foliga vaaia pe a faʻatusatusa i tagata na auai mai le nikotini faʻaaoga mo le 24 itula pe sili atu. O nisi o suʻesuʻega na faʻaalia foi o tagata o loʻo mafatia ile faʻateʻa eseʻesega o le nikotini na maua le tele o faʻafitauli ma agafesoʻotaʻi pe a faʻatusatusa i tagata e leʻo faʻaaogaina.
O le mea o loʻo fautuaina mai e nei iʻuga, o tagata e ono oʻo i ni faigata taua i fegalegaleaʻiga, pe ona o ni faʻafitauli tau i lagona poʻo isi mea, atonu e tele lava ina faʻamoemoe i le tapaa o se auala e manumalo ai i popolega lautele. E fesoasoani foʻi lenei e faʻamatala ai le mafuaʻaga e faigata ai i le toʻatele le toʻai ulaula, mo le toʻatele o tagata, e manatu e tatau ona feutanaʻi ma isi.
E le gata i lea, talu ai o tagata ulaula e tele lava ina faifaimea faʻatasi ma isi tagata ulaula, o le taumafai e taofi le ulaula o lona uiga foʻi o le tipiina i tua o nofoaga e masani ona faʻaaoga ai le tapaa ma, o lona iʻuga, atili ai ona faʻaesea a o atiaʻe ni faigauo fou ma fesoʻotaʻiga fesoʻotaʻiga ia tapaa e le faʻaaogaina. O nei mea uma e ono avea ai faʻafitauli e pei o le faʻamutaina o le nikotini e sili atu ona faigata ona faʻatoʻilaloina, talu ai e tele tagata e le o sauni e faʻataʻitaʻia le mea e mafai ona uiga ai mo a latou agafesoʻotaʻiga, a itiiti mai i se taimi puʻupuʻu.
E ui ina manaʻomia nisi suʻesuʻega, o nei suʻesuʻega e faʻailoa mai ai le sao o le nikotini ma le toʻesea o le nikotini i olaga o tagata ulaula. E ui lava o le tele o tagata ulaula taumafai e faʻamuta i sina taimi, o lenei fesoʻotaʻiga i le va o le faʻaaogaina o le nikotini ma le faʻaagaaga lautele e fesoasoani e faʻamatala ai le mafuaʻaga o le toe faʻaauau pea ona taatele. A o lenei fesoʻotaʻiga sa tele lava ina le amanaʻiaina e oʻo mai i le taimi nei, iloaina pe faʻafefea ona fefaʻasoaaʻi le sosaiete faʻamalosia le faʻaaogaina o le nikotini ono maua ai se sili atu malamalamaʻaga i le mafuaʻaga ulaula mafai ai ona avea ma vaisu. Ma, e sau le taimi, e ono maua ai se auala mo ni metotia sili ona aoga e fesoasoani ai i tagata ulaula faʻamuta mo le lelei.